بررسی درون شیشه ای تحمل پینه گیاه دارویی همیشه بهار calendula officinalis l. به تنش اسمزی و شوری.

گل همیشه بهار یک گیاه دارویی ارزشمند می‏باشد که در مواجه با تنش خشکی و شوری خسارت می‏بیند، کشت بافت به عنوان یک روش مفید جهت مطالعه مکانیسم‏های تحمل به استرس‏های غیر زنده کاربرد دارد. به منظور بهینه‏سازی کشت بافت و شناسایی ژنوتیپ‏های مقاوم به خشکی و شوری گل همیشه بهار و ارزیابی ارتباط بین صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی با مقاومت به خشکی و شوری مطالعه‏ای بر روی 2 ژنوتیپ بومی این گیاه که از مرکز تحقیقات جنگلها و مراتع کرج تهیه گردید. در سال 92-91 در آزمایشگاه کشت بافت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه صورت گرفت. بدین منظور ابتدا جهت بررسی تأثیر تیمارهای هرمونی از ریز نمونه برگ جهت کالزایی استفاده شد. القای کالوس با کشت ریز نمونه‏ها روی محیط پایه ms با 8 تیمار هرمونی شامل bap (2 و 4 میکرومولار ) naa(4 و 6میکرومولار ) 2,4-d (4 و6 میکرومولار ) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار انجام شد. با توجه به مقایسه میانگین صورت گرفته ترکیبات تیماری مربوط به اثر متقابل بین ژنوتیپ 1 و ترکیب 2 میکرو مولار bapو 6 میکرو مولار 2,4-d به عنوان بهترین ترکیب هرمونی جهت کالزایی ریز نمونه برگ انتخاب شدند. سپس از کالوس حاصل از ریز نمونه برگ جهت اعمال تنش اسمزی و شوری استفاده شد که برای این امر از 5 سطح تنش اسمزی 0 (شاهد)، 3- ، 6- ، 9- ، 12- بار و 5 سطح تنش شوری0 (شاهد)، 1، 3، 6، 9 گرم در لیتر استفاده شد. در مرحله اعمال تنش پس از 6 هفته ارزیابی صفات فیزیولوژیکی شامل وزن تر کالوس، وزن خشک کالوس، قطر کالوس، cgr،rfwg ،rgr ،rwc ، شاخص‏های تحمل، صفات بیوشیمیایی شامل میزان تجمع پرولین، قند‏های محلول و قندهای نا محلول و sds-page پروتئین‏های برگ مورد ارزیابی قرار گرفت. در میان ژنوتیپ‏های انتخابی ژنوتیپ 1 از نظر شاخص‏های cgr، rfwg، rwc و قطر کالوس، وزن تر کالوس در حد بالاتری می‏باشد و به عنوان ژنوتیپ برتر در این تحقیق می‏باشد. اثر متقابل ژنوتیپ 1 و محیط 1 (شاهد) برای صفات قطر کالوس، رشد نسبی کالوسrfwg، سرعت رشد نسبی کالوسrgr، درصد محتوای آب کالوسrwc دارای بیشترین میزان می‏باشد که این نتایج برای تنش خشکی هم صدق می‏کند. با افزایش شدت تنش اسمزی بر میزان تجمع پرولین افزوده می شود اما در توده‏های مقاوم تر پرولین کمتری نسبت به توده حساس تجمع می یابد. از نظر قند محلول تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ‏ها مشاهده نشد. با افزایش شدت تنش از میزان تجمع قندهای نامحلول کاسته شد و توده مقاوم میزان قند نامحلول بیشتری را دارا بود. نتایج حاصل از بررسی الگوی باندی ژنوتیپ ها با استفاده از تکنیک sds/page در سطوح تنش شوری نشان داد که با افزایش سطوح تنش شوری میزان بیان باندهای حاصله نسبت به سطح تنش کاهش یافته است.